Gebruik van de naam van vergeten polder Uyllanden

De naam Uyllanderbrug is gegeven aan een nieuwe brug voor de ontsluiting van IJburg nabij Amsterdam over het Amsterdam-Rijnkanaal. De naam verwijst volgens een bericht in IJburgernieuws naar het poldertje Uyllanden in Diemen. Door de naamgeving van de brug is de naam Uyllanden voor het eerst na vele jaren in beeld gekomen en aan de vergetelheid ontrukt. Wie had daar rond Amsterdam ooit van gehoord?  Wat heeft de naam te maken met uilen op die plaats? 

kaart Zeeburg Diemerdijk ca 1750

Voor informatie over het poldertje kan een belangstellende terecht in de archieven van het waterschap. In deze archieven is de kans groot dat men kan vinden wat er in het verleden is vastgelegd over deze naam of dit poldertje. Zo zijn er veel meer eigennamen van locaties in het werkgebied van het waterschap die in het verleden bekend waren en genoemd zijn in teksten over de taakuitvoering van voormalige polderbesturen. Daarom is het boeiend om het voorbeeld van de Uyllanden te gebruiken om te laten zien wat er bewaard kan zijn in de archieven. De naam van het poldertje komt niet voor op de lijst van besturen van opgeheven rechtsvoorgangers van het huidige waterschap.

kaart Zeeburg Diemerdijk 1886

De naam Uylanden is tot nu toe alleen bekend op een bekende historische kaart uit ca 1750 van het hoogheemraadschap Zeeburg en Diemerdijk. Klik hier voor de inzoombare kaart  Het gebiedje met die naam was een onderdeel van de Diemerdammerpolder. Dat ligt binnen de zeedijk ten zuidoosten van de Diemerdammersluis en ten noorden van de Trekvaart naar Muiden. Op kaarten van latere datum komt vele malen vaker de naam voor van Uilenbos(ch). Als zoekwoord komt deze naam niet voor in het zoeksysteem van de archieven omdat niet alle eigennamen in archiefstukken ook allemaal worden opgenomen in moderne digitale zoeksystemen. Dat maakt het zoeken tot een tijdrovende maar boeiende activiteit.

kaart Amstelland 1898 door Meijs 

Via de website van de archieven van het waterschap kan iedereen thuis bladeren door de kaarten die digitaal beschikbaar zijn gemaakt voor het publiek. Klik hier naar kaarten. Dat geldt slechts voor een deel van alle bewaarde cartografische bronnen. Op gedrukte kaarten met het betreffende gebied achter de zeedijk tussen Amsterdam en Muiden staan enkele varianten van de naam met soms bijzonderheden over de begrenzing en het polderpeil. Via de website van Wat was waar is het mogelijk om in te zoomen op de kaarten van het waterschap. Klik hier voor Wat was waar.  Hier zijn bijzonderheden te zien over de omgeving van dit gebiedje. De kaarten tonen hoe de omgeving vroeger werd vastgelegd. Op topografische kaarten met een schaal van 1:25.000 of 1:50.000 is het gebiedje nog net goed te zien.

Naast de informatie op kaarten kan de naam ook gebruikt zijn in handgeschreven of gedrukte teksten als een aanduiding van het eigendom van ingelanden. Of de naam verwijst naar een gebiedje met specifieke kenmerken bijv. van het vastgestelde polderpeil. Het zoeken naar teksten met bijzonderheden over het gebiedje met die naam vraagt veel creativiteit en doorzettingsvermogen omdat de onderzoeker dan vele teksten moet opvragen voor inzage en doorlezen op zoek naar details die uiteraard verspreid staan over allerlei ongelijksoortige documenten met zeer diverse inhoud. Deze activiteit is vanzelfsprekend voor onderzoekers die interesse hebben om archieven van waterschappen te doorzoeken voor informatie over unieke aspecten van de taakuitvoering van waterbeheer in het verleden. Dit vraagt meer uitgebreid research dan het speurwerk op zoek naar familieleden in het verleden. Het is nog onbekend of er in de stukken van het waterschap ook aanvullende informatie is opgenomen over de bijzonderheden de flora en fauna in het verleden.